Rekenkamerkompas

De NVRR heeft van het Ministerie van BZK subsidie gekregen voor ondersteuning van kwaliteitszorg bij rekenkamer(commissie)s. Een van de projecten is het rekenkamerkompas. Een ambitieus project bedoeld  om in 2017 de  discussie over  handreikingen op kwaliteit. De noodzaak daartoe laat zich voelen in de toenemende roep vanuit de samenleving voor meer transparantie, ook naar rekenkamer(commissie)s toe. Rekenkamer(commissie)s stellen eisen aan en vragen transparantie van het bestuur. Dan moet je ook zelf die transparantie willen en kunnen bieden.

Het is niet de bedoeling eindeloos te praten over wat kwaliteit dan precies inhoudt. Dat pakken we pragmatisch op door van een relatief simpele definitie uit te gaan: “zeggen hoe je de dingen wil doen, en doen wat je zegt.” Het gaat hierbij dus vooral om duidelijkheid  van handelen, zodat de partijen in jouw speelveld weten waar ze aan toe zijn met de rekenkamer(commissie). Er geldt overigens geen passe-partout op hoe rekenkamer(commissie)s goed handelen, want dat is vaak lokaal maatwerk, mede uit ervaring met en in overleg met de raad tot stand gekomen.

Er is al veel ontwikkeld op het gebied van kwaliteitsborging. Er is een internationale standaard (van Intosai), het kwaliteitshandvest dat ontwikkeld is door de grotere rekenkamers en het ‘handvest light’. En uiteraard zijn rekenkamer(commissie)s zelf bezig met kwaliteit, de ene rekenkamer­(commissie) wat explicieter dan de andere. We zijn met z’n allen bezig om te leren van onze ervaringen, van onze ‘fouten’ en van elkaar.

Het uitgangspunt voor het rekenkamerkompas is het vullen van een kist met verschillende soorten gereedschap, het ene geschikt voor de ene klus bij rekenkamer(commissie) X, het andere voor rekenkamer(commissie) Y. Er is nog geen gereed­schaps­kist voorhanden waar alle rekenkamer(commissie)s uit kunnen of willen putten. De intentie is die gereedschapskist van onderop te vullen met gereedschappen, of anders gezegd  ‘handreikingen’. We maken onderscheid tussen een algemene hand­reiking die voor alle rekenkamer(commissie)s beschrijft hoe ze hun werk invullen, en maatwerk­handreikingen die per rekenkamer(commissie)s kunnen verschillen. Het principe hiervoor is naar analogie van de zeer recent aangepaste governance code in de zorg. Alleen hebben we het ‘pas toe of leg uit’-principe gewijzigd in ‘pas toe of vul aan’. Als een rekenkamer(commissie) vindt dat hij een andere werkwijze hanteert dan andere commissies, dan staat het hem vrij om zijn eigen aanpak te ‘uploaden’ naar het rekenkamerkompas. Daarmee is het kompas min of meer een ‘open source’-systeem.

Duidelijk is dat het voor een goed en bruikbaar rekenkamerkompas handig is als er veel inbreng is van u als leden. Na de presentatie van de werkwijze om tot het rekenkamerkompas te komen op de landelijke kring willen we ook graag met u in de verschillende kringen en op ons voorjaarscongres (12 mei) in discussie over de handreikingen.

Eind 2017 wordt het resultaat van de discussies gepresenteerd aan de leden. Dat betekent dat dan een raamwerk van algemene en maatwerk handreikingen gereed is. In 2018 gaan we, wederom ‘bottom up’ in overleg met de leden, het raamwerk vullen met praktijken, de ‘good practices’. Eind 2018 wordt het volledig gevulde instrument gepresenteerd aan de vereniging. De NVRR faciliteert hiermee een gereedschapskist waarmee de leden een eigen ‘kwaliteitsdocument’ kunnen samenstellen. De inhoud van het rekenkamerkompas is ‘gedragen’ omdat de rekenkamer(commissies)s zelf hebben bijgedragen aan de vulling (‘open source’). Daarmee kunnen ze naar partijen transparant maken hoe zij werken en hoe zij koersen op kwaliteit.

De  presentatie die op de kenniskring van 16 februari is gehouden over het rekenkamerkompas vindt u hier.