Auteur: Gezamenlijke rekenkamercommissie Noardeast-Fryslân en Dantumadiel

In het onderzoek brengt de Rekenkamercommissie (RKC) van Noardeast-Fryslân en Dantumadiel in kaart hoe de gemeenteraden van beide gemeenten hun verantwoordelijkheid en rol op het gebied van jeugdzorg kunnen vormgeven. Daarvoor maakt de commissie eerst duidelijk hoe de jeugdzorg in beide gemeenten is geregeld. Wat is het beleid en hoe is dat vastgelegd? Wie voert het beleid uit en welke afspraken zijn daarover gemaakt?
Daarnaast is onderzocht welke verantwoordelijkheden en rollen de gemeenteraad heeft en of de raad voldoende geïnformeerd wordt om deze taak goed te kunnen uitvoeren. Tot slot is gekeken naar manieren om de informatievoorziening over jeugdzorg aan de raad te verbeteren.

Een belangrijke conclusie die de RKC trekt, is dat de gemeente weliswaar verantwoordelijk is voor de jeugdzorg, maar dat dit in de praktijk moeilijk handen en voeten is te geven. Daarnaast bestaat er weinig zicht op de daadwerkelijke resultaten en maatschappelijke effecten van de jeugdzorg. Dit maakt het voor gemeenteraden moeilijk om ‘hun sturende, kaderstellende, en met name hun controlerende rollen goed uit te kunnen oefenen.’

Wob goed uitgevoerd, informatievoorziening kan beter
Het Wob-onderzoek is uitgevoerd met het oog op de nieuwe Wet open overheid (Woo). Deze wet wordt per 1 mei 2022 stapsgewijs ingevoerd en vervangt de Wob. De RKC stelt in haar rapport ‘De praktijk van de Wob’ vast dat de uitvoering van de Wob en voorbereiding op de Woo op orde is. Wel wordt maar weinig informatie verstrekt over de concrete Wob-verzoeken, bijvoorbeeld op de websites van de gemeenten of richting beide gemeenteraden. De RKC adviseert de gemeenten daarom om meer actief te zijn in informatievoorziening, allereerst op de website. Ook beveelt de RKC aan om de gemeenteraden jaarlijks te informeren over de indiening en afhandeling van Woo-verzoeken aan de gemeente.

De RKC onderzocht ook de financiële informatievoorziening binnen de gemeenten. Daaruit blijkt dat voor beide gemeenten de begrijpelijkheid van financiële documenten voldoende is. Wel vindt de RKC dat de documenten beknopter en eenvoudiger kunnen zijn. Maar kunnen de gemeenteraden ook uit de voeten met de gemeentelijke financiële informatie? En kunnen ze op basis daarvan de noodzakelijke besluiten nemen? Ook dat onderzocht de RKC. Gemeenteraden blijken de financiële documenten zeer belangrijk te vinden. Ook gaan ze ervan uit dat de aangeleverde informatie voldoende basis vormt voor een degelijke behandeling. Toch kunnen de raden te weinig zicht krijgen op de grote lijnen van de financiële positie van de gemeente en de daaraan gekoppelde lange termijn ontwikkeling. Dat komt volgens de RKC vooral doordat financiële informatie complex is en het doorgronden ervan specifieke expertise vraagt. Daarnaast vragen vele andere onderwerpen om aandacht. Daarom beveelt de RKC een versterking van de positie en rol van de auditcommissie aan.