Auteur: NVRR secretariaat

Welke waarden vinden mensen belangrijk voor ambtsdragers in het openbaar bestuur? Welke van deze waarden hebben prioriteit voor rekenkamerleden? En wat kunnen rekenkamerleden doen om bij te dragen aan deze waarden?
In 2023 en 2024 dachten meer dan honderd (voormalig) ambtsdragers en andere experts na over deze vragen. De antwoorden op deze en andere vragen staan in de publicatie Toekomstbestendig decentraal bestuur: Waarden van bestuurlijk en ambtelijk vakmanschap die De Argumentenfabriek maakte mede in opdracht van de Vereniging van Rekenkamers.

Tijdens het webinar licht Dries Bartelink, Chef Openbaar bestuur van De Argumentenfabriek, de belangrijkste uitkomsten voor rekenkamerleden toe en gaan we er vervolgens met elkaar over in gesprek.

De effectiviteit en doelmatige werking van beleidsmaatregelen beoordelen is belangrijk, dat weten we als rekenkamerleden als geen ander. Je wilt weten of het beleid werkt, voor wie het werkt en op welke manier. Verantwoorden en leren vormen de spilfuncties. Naast meten zijn het ‘luisteren’ en ‘bezoeken’ van de doelgroepen ook onmisbaar geworden, dan pas weet je wat er echt speelt en wat de beweegredenen van mensen zijn.

Beleidsevaluatie en rekenkameronderzoek gaat over het beoordelen van nieuw en bestaand beleid. Het informeert beleidsmakers, bestuurders en burgers over de effecten, doeltreffendheid en doelmatigheid ervan.

Je leert in deze masterclass hoe je beleid meet en welke stappen je zet in het leggen van verbinding met betrokkenen. Je krijgt de belangrijkste inzichten over beleidsevaluatie vanuit ‘Beleidsevaluatie in theorie en praktijk’ van universitair hoofddocent Valérie Pattyn en directeur IOB-evaluatie Peter van der Knaap. Beiden zijn auteurs van het vorig jaar bij Boom uitgevers verschenen standaardwerk ‘Beleidsevaluatie in theorie en praktijk – Het ontwerpen en uitvoeren van evaluatie- en rekenkameronderzoek’.

Evaluaties en rekenkamerstudies vormen vaak een kans voor oprechte communicatie met ‘het veld’ en de doelgroepen van beleid. Dat effectief inzetten leidt tot meer begrip en responsiever beleid.

Hóe je evalueert afhangt van wát je evalueert, gezien evalueren altijd maatwerk is. Stapsgewijs worden de belangrijkste bouwstenen voor goed evaluatieonderzoek aan je voorgelegd. Daarna ga je zelf aan de slag en keuzes maken op basis van je eigen organisatie in de vorm van een evaluatieopdracht.

‘Het gemeentelijke zicht op en aanpak van ondermijning’ heeft in de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekregen. Ondermijning is ‘de vermenging van de onderwereld en de bovenwereld, de sluipende bedreiging van de integriteit van het openbaar bestuur, overheidsambtenaren en bedrijfsleven, bedreigde bestuurders en ambtenaren, afpersingspraktijken, de innesteling van criminele fenomenen in buurten en woonwijken of het ontstaan van vrijplaatsen.’

In de provincies Friesland en Drenthe hebben de gemeenten, de provincies en de waterschappen een intentieverklaring ondertekend, waarin afspraken zijn gemaakt over de gezamenlijke aanpak van georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit. In deze intentieverklaring zijn verschillende ambities te vinden. Ambitie is echter nog geen uitvoering.

In het mini-congres georganiseerd door de Kring Noord van de Vereniging van Rekenkamers komen beleid, uitvoering en onderzoek op het terrein van ondermijning aan bod. Burgemeester (en oud-officier van justitie) Oebele Brouwer (van de gemeente Achtkarspelen), woordvoerder namens de Friese gemeenten over de Friese Norm, gaat in op beleid en uitvoering. Elias de Haan, voormalig lid van de rekenkamer Borger-Odoorn en oud wethouder van Hoogezand-Sappemeer, liet al in 2019 / 2020 in zijn rekenkamer een onderzoek naar ondermijning uitvoeren, terwijl de raad meende dat het geen relevant onderzoek was. Hij vertelt aan de hand van een concreet voorbeeld zijn ervaring als wethouder met ondermijning  en gaat met de deelnemers in gesprek over nut en noodzaak van onderzoek naar ondermijning en de rol van gemeenten.

Naast deze twee plenaire presentaties bieden we twee workshops aan. Niko Struiksma en Marieke Diekema van ProFacto (juridisch / bestuurskundig onderzoeksbureau uit de stad Groningen) leggen de focus op onderzoek naar ondermijning. In de workshop verzorgd door Bernd Jager (adviseur en vrijwilliger politie) en Fleur Valk (adviseur en onderzoeker) van Scherp in Veiligheid (adviesbureau in het publieke veiligheidsdomein uit Heerenveen) ligt het accent op de uitvoering van ondermijningsbeleid.

Het mini-congres vindt plaats in Beilen in het gemeentehuis. We starten om 13:30 uur (inloop). Het programma start om 14:00 uur en is rond 17:00 uur afgelopen.

In de directe omgeving van het gemeentehuis zijn voldoende parkeerplekken. Het gemeentehuis is op loopafstand van NS-station Beilen.

Programma

13:30 uur: Inloop

14:00 uur: Welkom en (huishoudelijke) mededelingen

14:05 uur: Presentatie Oebele Brouwer

14:45 uur: Interactieve presentatie Elias de Haan

15:15 uur: Pauze

15:45 uur: Workshops

I – ProFacto

II – Scherp in Veiligheid

16:45 uur: Plenaire terugkoppeling

17:00 uur: Einde programma – Borrel

Informatie volgt.