Auteur: Rekenkamer Den Haag

Dit onderzoek van de Rekenkamer Den Haag richt zich op de aanpak van vervuiling van de openbare ruimte. De belangrijkste uitkomst van ons onderzoek is dat het gemeentebestuur zich te weinig richt op het voorkomen van vervuiling van de openbare ruimte. De doelen voor de aanpak zijn verouderd en te algemeen. Ook zet de gemeente te weinig in op het oplossen van oorzaken van rommel op straat, hondenpoep en weesfietsen. Zowel het college als de gemeenteraad zetten te weinig actief in op het verbeteren van de aanpak van vervuiling van de openbare ruimte. Ondanks de kritische houding van de gemeenteraad over de behaalde resultaten, pakt de raad zijn kaderstellende rol onvoldoende op. Gestelde doelen voor de aanpak van vervuiling haalt de gemeente al jaren. De gemeenteraad laat echter na de ontevredenheid over de vervuiling te vertalen in scherpere doelstellingen.

Het college rapporteert aan de raad over het realiseren van gestelde doelen, maar reageert niet afdoende op de ontevredenheid binnen de raad. Het college laat met name na voorstellen te doen voor aanscherping van beleidskaders (doelen) of doorontwikkeling van het beleid. Het college richt zich in de uitvoering daarnaast te veel op handhaving en te weinig op instrumenten die gericht zijn op het voorkomen van overlast door vervuiling van de openbare ruimte, zoals communicatie en participatie.

De Rekenkamer Den Haag heeft in samenwerking met de andere H10-rekenkamer(commissie)s onderzoek gedaan naar de stijging van de kosten voor de jeugdzorg en de informatievoorziening hierover aan de raad. De resultaten van dit onderzoek zijn opgenomen in het rapport ‘Zorgen voor de jeugd’ dat op 8 juli 2021 door de rekenkamer is gepubliceerd. We concluderen dat de gemeenteraad te weinig zicht heeft op hoe de kosten van jeugdzorg zich ontwikkelen en wat het resultaat is van de jeugdzorg. Deze informatie is voor de raad belangrijk om te kunnen beoordelen of de toename van de kosten noodzakelijk is en om na te gaan of er mogelijkheden zijn om de stijging van de kosten te verminderen.

De Rekenkamer Den Haag heeft onderzoek gedaan naar de begeleiding van jongeren door de gemeente naar school of werk in het kader van de Participatiewet. De belangrijkste conclusie is dat de gemeente onvoldoende stuurt op een doeltreffende begeleiding van jongeren naar school of werk. We bevelen aan om betere kaders te stellen en de informatie positie van de gemeente en de gemeenteraad te verbeteren. Ook bevelen we aan dat bij de begeleiding van jongeren wordt voldaan aan alle voorwaarden voor maatwerk. De rekenkamer wil met dit onderzoek voor de raad inzichtelijk maken in hoeverre de gemeente er in slaagt om jongeren van 18 tot 27 jaar de benodigde ondersteuning te bieden om naar school of aan het werk te gaan. Daarnaast beoogt de rekenkamer met dit onderzoek bij te dragen aan de ontwikkeling en kwaliteitsverbetering van het gemeentelijke beleid ten aanzien van de begeleiding van jongeren naar school of werk.

De rekenkamer heeft naar aanleiding van de motie ‘Rekenkamer betrekken bij tunnelplan Scheveningen Bad’ (14 juli 2020) onderzoek gedaan naar de financiële risico’s en de relatie tussen de risico’s en het krediet wat de raad ter beschikking heeft gesteld. Naar aanleiding van dit onderzoek hebben we op 23 april 2021 een brief gezonden aan de raad. We doen in de brief vijf constateringen die leiden tot het advies aan de gemeenteraad om aan het college te vragen de raad vóór de vaststelling van het definitieve ontwerp en vóór de aanbesteding een geactualiseerde raming en risicoanalyse te verstrekken. Het college kan daarbij ook rapporteren over de kans dat het ter beschikking gestelde budget voldoende is, inclusief de onderliggende analyses.

Gemeente Den Haag heeft geheimhouding van informatie ten dele op orde. Dat is de belangrijkste uitkomst van het onderzoek ‘Openheid over geheimhouding’ van de Rekenkamer Den Haag. De Haagse praktijk omtrent geheimhouding wijkt op enkele punten af van de wet, waardoor niet altijd goed geheimhouding op informatie wordt gelegd. De gemeente loopt hierdoor het risico dat informatie onbedoeld openbaar wordt. Daarnaast schiet de motivering waarom informatie geheim is tekort en wordt geheimhouding na verloop van tijd veelal niet opgeheven.

De Haagse rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar de ontwikkeling en realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex ‘Amare’ in het centrum van Den Haag. De rekenkamer concludeert dat het college onvoldoende transparant geweest is over de kosten van het complex. Deze kosten
zijn door het college steeds lager voorgesteld dan ze in werkelijkheid waren. De gemeenteraad heeft voor de ontwikkeling en realisatie van Amare in 2014 € 177,4 mln. ter beschikking gesteld en gaf daarbij ook aan wat voor dit bedrag gerealiseerd moest worden. Een aantal onderdelen van het complex is door het college echter uit andere middelen betaald. Ook na het verhogen van het investeringskrediet in 2018 tot € 210,9 mln. zijn er nog kosten voor het complex die buiten het zicht van de gemeenteraad zijn gehouden. Wij ramen de totale kosten voor ontwikkeling en realisatie nu op € 223,3 mln. Naar aanleiding van dit onderzoek beveelt de rekenkamer daarom aan dat het college en de gemeenteraad de bepalingen uit de gemeentewet met betrekking tot het afleggen van verantwoording over het gevoerde bestuur en de informatieplicht van het college uitwerken in duidelijke regels. Het college en de gemeenteraad zouden hierover ook jaarlijks met elkaar in gesprek moeten gaan. Het college erkent in zijn reactie op ons onderzoek dat de informatie over de realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex duidelijker had kunnen zijn.

Gemeente brengt te veel kosten in rekening bij ondernemers Haagse Markt.

Dat is de belangrijkste uitkomst van het onderzoek ‘Uit de markt prijzen’ van de Rekenkamer Den Haag. De gemeente brengt sinds de herinrichting van de Haagse Markt meer kosten bij demarktondernemers in rekening dan met hen is afgesproken en door de gemeenteraad is besloten. Bovendien worden de kosten niet gelijk verdeeld over de marktondernemers. De meeste ondernemers betalen hierdoor te veel aan de gemeente. Daarnaast levert de gemeente niet alle diensten op de Haagse Markt waar de ondernemers vanuit mochten gaan.

De gemeenteraad van Den Haag heeft geen goed zicht op de kwaliteit, effectiviteit en doelmatigheid van de € 65 mln. die de raad jaarlijks beschikbaar stelt voor het economisch beleid. Dit concludeert de Rekenkamer Den Haag in haar onderzoek ‘Tel uit je winst’. De oorzaak ligt volgens de rekenkamer in het ontbreken van door de raad vastgesteld beleid waarin een duidelijke structuur in doelen, beleidsinstrumenten en middelen en een goede onderbouwing van de inzet van instrumenten is aangebracht.