Skip to main content

Auteur: Rekenkamer Den Haag

‘Over de drempel’ onderzoek naar de toegang tot de Wmo: feitenrapport

De rekenkamer heeft in haar meerjarenprogramma voor de komende jaren opgenomen structureel aandacht te willen besteden aan de decentralisaties. Eerder deed de rekenkamer onderzoek naar de voorbereidingen op de decentralisatie van de jeugdzorg (september 2014) en naar de voorbereiding op en de eerste ervaringen met de sociale wijkzorgteams (oktober 2015). Met de voorliggende rapportage richt de rekenkamer zich op de toegang tot de voorzieningen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning.
Doel van het onderzoek is een bijdrage te leveren aan een rechtmatige en doeltreffende uitvoering van de toegang tot de maatschappelijke ondersteuning. De rekenkamer onderkent daarbij dat het onderzoek zich richt op recent vastgesteld beleid waarin zoals dit in het gemeentelijke beleidsplan is aangegeven, de eerste jaren in het teken staan van de overgang naar een nieuwe aanpak. Met dit onderzoek beoogt de rekenkamer dan ook bij te dragen aan de stapsgewijze verbetering en doorontwikkeling van de uitvoering.
Bij het onderzoek is gebruik gemaakt van: documentanalyse; interviews; een schriftelijke enquête; dossieranalyse en gesprekken met cliënten. De gebruikersvriendelijkheid van de website en twee digitale formulieren is in opdracht van de Rekenkamer onderzocht door Netprofiler.

‘Over de drempel’ onderzoek naar de toegang tot de Wmo: bestuurlijk rapport

De opzet en uitvoering van de toegang tot maatschappelijke ondersteuning zijn in dit onderzoek beoordeeld aan de hand van de weergegeven onderzoeksvragen. De beoordeling is opgenomen in het feitenrapport ‘Over de
drempel’, dat tegelijk met dit bestuurlijk rapport wordt gepubliceerd. Op basis van de bevindingen concludeert de rekenkamer het volgende.
Hoofdconclusie: De wijze waarop de gemeente invulling geeft aan de wettelijke en beleidsmatige vereisten en uitgangspunten voor de toegang tot maatschappelijke ondersteuning is te weinig gericht op doeltreffendheid en biedt onvoldoende rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor haar burgers.

Moeite met afstand, onderzoek naar verbonden partijen

De rekenkamer heeft in het onderzoek naar verbonden partijen gekeken in hoeverre het college en de raad sturen op de doelrealisatie en beheersing van de risico’s van deelname aan verbonden partijen.

Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een inventarisatie van alle verbonden partijen, documentstudie, interviews met verschillende betrokken actoren en een gedetailleerde analyse van vijf specifieke verbonden partijen.

Een streep door de rekening, onderzoek naar schuldhulpverlening

De rekenkamer heeft, in samenwerking met Regioplan, onderzocht wat succes- en faalfactoren in de uitvoering van de gemeentelijke schuldhulpverlening zijn voor een effectieve schuldhulpverlening.
Het onderzoek is een combinatie van een kwalitatief onderzoek naar klantervaringen, analyse van het beleid en de uitvoering en het inzichtelijk maken van feiten en cijfers over de schuldhulpverlening.

Decentralisatie jeugdzorg

Per 1 januari 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Doel van het Rijk bij het overdragen van deze taak is een betere en goedkopere uitvoering van de jeugdzorg. De Rekenkamer Den Haag onderzocht in hoeverre het nieuwe Haagse jeugdstelsel daarin voorziet. De Rekenkamer concludeert dat het stelsel in opzet kansen biedt, maar zij ziet ook risico’s die de kans op een betere en goedkopere jeugdzorg, zeker de komende jaren, belemmeren. Dit te meer daar bij de gemeente een volledig zicht op deze risico’s en passende maatregelen hoe hier mee om te gaan ontbreekt.

Sturen op maatschappelijke effecten

Den Haag investeert honderden miljoenen in grote projecten, maar stuurt niet op het beoogde effect. Bij besluitvorming voorafgaand aan een groot project besteedt het gemeentebestuur aandacht aan de maatschappelijke effecten die men van het project verwacht. Na de start van de bouw wordt hierop echter niet meer gestuurd. Gevolg is dat, wanneer tijdens de uitvoering van het project aanpassingen nodig zijn, de beoogde maatschappelijke effecten achter de horizon verdwijnen. Veel projecten worden daardoor uiteindelijk alleen nog gebouwd om ze op tijd en binnen budget af te krijgen, zodat de financiële schade beperkt blijft, maar dienen niet meer het beoogde effect.

Digitale veiligheid

De Haagse Rekenkamer deed onderzoek naar de digitale veiligheid van de ICT-infrastructuur en van privacygevoelige informatie bij de gemeente Den Haag. Daarbij bleek de gemeentelijke website denhaag.nl veilig te zijn. Op het interne netwerk werden de nodige kwetsbaarheden in de veiligheid gevonden. De rekenkamer beveelt aan digitale veiligheid meer bestuurlijke aandacht te geven en periodiek integrale testen uit te voeren.

Meten is weten? Indicatoren in begroting en verantwoording.

Rekenkamer Den Haag onderzoekt in ‘Meten is weten?’ de kwaliteit van rapportages over doelstellingen en resultaten van gemeentelijk beleid.

De begroting en het jaarverslag van de gemeente gaan niet alleen over geld. Het college van B&W geeft in de begroting aan wat er voor het geld gedaan gaat worden en welke doelen het wil bereiken. In het jaarverslag legt het college verantwoording af: hoe is het geld besteed en wat heeft het opgeleverd? De rekenkamer heeft in haar onderzoek vooral gekeken naar de werking van de ‘topindicatoren’, waarmee de ontwikkelingen voor elk begrotingsprogramma op hoofdlijnen wordt gevolgd. Het gaat om cijfers over bijvoorbeeld de groei van de stad of de tevredenheid van burgers over de dienstverlening van de gemeente.

Kansenkaart Haags Sociaal Domein

Op 12 september bood Rekenkamer Den Haag de Haagse raad de kansenkaart ‘Haags Sociaal Domein’ aan.

Op 10 juli heeft de rekenkamer een werksessie gehouden voor raadsleden van de commissies Bestuur en Samenleving. Tijdens deze werksessie is de basis van de kansenkaart gelegd. De rekenkamer wil er aan bijdragen dat de gemeente goed beslagen ten ijs komt bij de aankomende decentralisaties en de herinrichting van het sociaal domein.

De raad is verantwoordelijk voor de kaders voor het herinrichten van het Haagse sociaal domein en voor het sturen op de (beoogde) maatschappelijke effecten van de decentralisaties. Het is belangrijk dat de raadsleden voldoende beeld hebben van de samenhang tussen de decentralisaties en van de beoogde effecten, voor het stellen van de jusite kaders voor het volgen en controleren van de uitvoering van het beleid.

De Rekenkamer wil de raad hierbij ondersteunen met een overzichtskaart, de Kansenkaart. Hiermee kan de raad de voorstellen over de decentralisaties van B&W beoordelen, en na invoering, monitoren.