Auteur: Rekenkamer Metropool Amsterdam RA

In Openbaar maken van overheidsinformatie in Amsterdam onderzochten we in hoeverre het college van Amsterdam doeltreffend en rechtmatig handelt bij het actief en passief openbaar maken van overheidsinformatie. Ondanks dat we zien dat het college in de afgelopen jaren allerlei ontwikkelingen in gang heeft gezet om meer open te zijn concluderen we dat het college nog onvoldoende doeltreffend en rechtmatig handelt bij het openbaar maken van overheidsinformatie.

College zet zich in voor meer openheid
Uit ons onderzoek blijkt dat het Amsterdamse college meer informatie openbaar wil maken. Hiervoor heeft het college beleid vastgesteld, een centrale werkinstructie voor het afhandelen van Wob-verzoeken opgesteld en zijn er veranderingen in de organisatie doorgevoerd. Zo is er een informatiecommissaris aangesteld en is er een Wob-ondersteuningsteam gekomen.

Ruimte voor verbetering
Het aantal Wob-verzoeken kan eind 2021 slechts geschat worden en het college stuurt niet op het tijdig afhandelen van Wob-verzoeken. Van de Wob-besluiten is 58% te laat genomen. Het college heeft 7 van de 13 beleidsambities (deels) gerealiseerd en er is minder informatie uit eigen beweging openbaar gemaakt dan voorgenomen. De informatie op de website is nog niet volledig en de gemeenteraad is niet geïnformeerd over de realisatie van beleidsambities en de afhandeling van Wob-verzoeken.

Driekwart van de meldingen openbare ruimte die de gemeente Weesp ontvangt, gaat over ‘wegen, verkeer en straatmeubilair’, ‘openbaar groen en water’ en ‘overlast in de openbare ruimte’. In 2020 ontving Weesp ruim 3.586 meldingen, een stijging van 30% ten opzichte van 2019. De afhandeling van deze meldingen is na de ambtelijke fusie met Amsterdam verbeterd, maar de doeltreffende en doelmatige afhandeling blijft aandacht vragen.

Met de ambtelijke fusie tussen Weesp en Amsterdam en de overstap op het Amsterdamse meldingssysteem is de afhandeling van meldingen openbare ruimte steeds meer een Amsterdamse aangelegenheid geworden.

Meldingen openbare ruimte die de gemeente Zaanstad ontvangt, gaan veelal over kapotte lantaarnpalen en rondslingerend afval. De gemeente is verantwoordelijk voor een goede afhandeling. Het aantal afgehandelde meldingen was in 2020 25.545, een stijging van 40% ten opzichte van 2018. Het college in Zaanstad wil dat 95% van reguliere meldingen openbare ruimte binnen 30 dagen wordt afgehandeld (spoedmeldingen binnen 2 dagen) en dat 65% van de melders tevreden is over de afhandeling. Daarnaast streeft het college naar een gebruiksvriendelijk meldproces en het actief informeren van melders over de afhandeling van hun melding. Het college heeft deze ambities nog niet bereikt.

Driekwart van de meldingen openbare ruimte die de gemeente Amsterdam ontvangt, gaan over ‘afval’, ‘wegen, verkeer en straatmeubilair’ en ‘overlast in de openbare ruimte’. Het college is verantwoordelijk voor een goede afhandeling van de meldingen. In 2020 ontving Amsterdam ruim 385.000 meldingen, een stijging van 88% ten opzichte van 2018. De afhandeling van meldingen openbare ruimte beoordelen wij als gedeeltelijk doeltreffend.

De gemeente Amsterdam heeft grotendeels adequaat gereageerd op de lockdownsituatie. De gemeente paste de bestaande dienstverlening aan bij de algemene voorzieningen voor dak- en thuislozen en bij preventie voor mensen met geldproblemen. Daarnaast gaf ze nieuwe diensten vorm. De gemeente deed dit adequaat; ze doorliep een proces waarin ze continu reflecteerde en acteerde en handelde veelal snel. Maar in het doorlopen van het proces was ze niet altijd zorgvuldig.

De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor een goede werking van het riool en laat de uitvoering en het beheer ervan over aan Waternet. Waternet is een gemeenschappelijke operationele organisatie, waarin Amsterdam samenwerkt met het waterschap Amstel, Gooi en Vecht.

De riolering in Amsterdam is een complex en omvangrijk onderwerp. Daarom delen we ons onderzoek op in verschillende deelonderzoeken. Het eerste deelonderzoek gaat over de inrichting en het aansturen van de gemeentelijke rioolwatertaken en de centrale vraag is: in hoeverre voeren de verschillende partijen de gemeentelijke rioolwatertaken in Amsterdam adequaat uit? Vervolgens richt het tweede deelonderzoek zich meer op de daadwerkelijke uitvoering van de rioolwatertaken.