Auteur: Rekenkamer Hoogheemraadschap van Rijnland

De rekenkamercommissie van het hoogheemraadschap van Rijnland heeft een onderzoek uitgevoerd naar het energiebeleid. Onderzocht is in hoeverre het ingezette beleid daadwerkelijk bijdraagt aan het behalen van de geformuleerde doelstellingen en in hoeverre de kosten van dit beleid doelmatig zijn. Ook is onderzocht wat de rol van de verenigde vergadering is geweest. Dit project is uitgevoerd door CE Delft in samenwerking met de Lokale Rekenkamer.

Rijnland heeft voor het bereiken van de energieneutraliteitsdoelstelling een doeltreffende en doelmatige aanpak gekozen. De verenigde vergadering heeft hierbij voldoende ruimte gekregen om het beleid mede vorm te geven en een kaderstellende rol gehad. Op het moment van het onderzoek was er nog geen uitvoering gegeven aan concrete projecten. Met het verschuiven van de doelstelling van 2025 naar 2030 is de kans dat de doelstelling wordt bereikt toegenomen, mits er de komende jaren wordt doorgepakt. Op het moment van onderzoek was het programma onvoldoende financieel onderbouwd en was er nog beperkt aandacht voor het doel om in de toekomst energieneutraal te blijven. Wat betreft de CO2-reductiedoelstelling: Rijnland voldeed bij opstelling hiervan reeds aan deze doelstelling (49% reductie in 2025/2030 t.o.v. 1990). Wil Rijnland neutraal worden met betrekking tot broeikasgassen (zowel CO2 als de overige broeikasgassen lachgas en methaan) dan is het noodzakelijk om, naast op bestaande plannen, ook op de uitstoot van methaan en lachgas te f

Het hoogheemraadschap van Rijnland (hierna Rijnland) dient volgens de Europese richtlijn Kaderrichtlijn Water (KRW) per 2027 te voldoen aan de eisen voor de waterkwaliteit. Op dit moment voldoet deze nog niet overal.
Dit onderzoek betreft een evaluatie van de doeltreffendheid van de maatregelen en van het onderliggende beleid, ook in vergelijking met andere waterschappen, èn de wijze waarop de verenigde vergadering betrokken is en stuurt.
Het meten van de realisatie van KRW-doelen is lastig. Voorafgaand aan het uitvoeren van een maatregel is niet exact te voorspellen hoezeer en wanneer deze effect heeft en achteraf is niet exact te herleiden in hoeverre een verbetering te herleiden is tot een maatregel. Toch zijn de waterkwaliteit en het beleid op dit gebied sterk ontwikkeld de afgelopen twee decennia. Binnen Rijnland is er ook oog voor nieuwe kennis en inzichten.
De wijze van betrokkenheid van de verenigde vergadering (hierna: VV) is niet altijd optimaal. Het gesprek in de VV is gericht op het budget en op de maatregelen en minder op het effect van de maatregelen en nauwelijks op de relatief grote marges van onzekerheden. Een advies is: Houd periodiek een regiegesprek over de KRW in de VV en bepaal daarin de gewenste sturing. Ook is het goed aandacht te besteden aan strategie en langetermijnvisie. Zorg dat duidelijk is welke maatregelen Rijnland zelf uitvoert en waar partners verantwoordelijk zijn voor het bereiken van de vereiste waterkwaliteit.