Auteur: Rekenkamer 's-Hertogenbosch

Burgerparticipatie staat al enige tijd als belangrijk thema op de (lokale) politieke agenda. Onderwerpen die in de gesprekken over participatie de revue passeren zijn terug te voeren op een aantal terugkerende kernvragen. Wie initieert en wie participeert? Wie vertegenwoordigen de participanten en welk gewicht geef je aan de inbreng? Wie neemt uiteindelijk de besluiten? Et cetera.

Op 18 maart 2021 heeft de Rekenkamercommissie ‘s-Hertogenbosch een interactieve sessie ‘ Spannende Participatie’ georganiseerd met de gemeenteraad waarbij een alternatief model voor de breed bekende (en uit 1968 daterende) participatieladder is geïntroduceerd. Daarnaast is aan de hand van een tweetal fictieve en tegelijkertijd realistische casussen besproken hoe, in die specifieke setting, vragen ten aanzien van participatie beantwoord kunnen worden. Dat heeft een aantal eerste inzichten opgeleverd, die het gesprek in de gemeenteraad over participatie verder op gang kunnen helpen.

Een belangrijk inzicht die in de bespreking van de casussen werd bevestigd, is dat de rol van de gemeenteraad kan variëren per thema, per situatie en per moment en dus situationeel kan worden bepaald. Conclusies en aanbevelingen werden aangereikt.
Er wordt momenteel door college en raad gewerkt aan en nagedacht over een gezamenlijke ‘Bossche werkwijze voor participatie’. Het resultaat van de interactieve bijeenkomst en de aangereikte tools voor participatie kan voor de invulling van dat traject worden gehanteerd.

De Rekenkamercommissie ’s-Hertogenbosch heeft onderzoek verricht naar de responsiviteit van de gemeente ‘s-Hertogenbosch ten aanzien van initiatieven en ideeën van haar inwoners. Doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de vraag of inwoners initiatieven nemen om de stad verder te ontwikkelen en daarbij de ruimte krijgen van de gemeente om dat te doen. Uit het onderzoek blijkt dat de gemeente op veel terreinen aandacht heeft voor burgerinitiatieven en hiervoor verschillende beleidsinstrumenten in het leven heeft geroepen. De gemeente neemt een responsieve rol op zich die aansluit bij beweging die er buiten al is.

De Rekenkamercommissie adviseert om de inhoudelijke beleidsdoelstellingen achter het stimuleren van burgerinitiatieven nog eens tegen het licht te houden en daarbij te kijken naar de maatschappelijke impact van en samenhang tussen alle regelingen die gericht zijn op de stimulering van burgerinitiatieven. De Rekenkamercommissie heeft vijf aanbevelingen geformuleerd.

Het onderzoek biedt de gemeenteraad meer inzicht in de bestuurlijke processen die spelen in het complexe beleidsveld Jeugdhulp. En stelt de gemeenteraad beter in staat om binnen de kaderstellende en controlerende rol van de raad sturing te geven aan dit beleidsveld; ook binnen de regionale samenwerking. Het onderzoek heeft geleid tot aanbevelingen die ingaan op de vraag hoe de gemeenteraad van 's-Hertogenbosch beter kan sturen op de jeugdzorg, teneinde de door hen gewenste zorg aan jeugdigen te kunnen bieden binnen de beschikbare financiële kaders. Welke handvatten, welke informatie, welke kaders zijn hiervoor nodig en (wel of niet) al beschikbaar of beschikbaar te maken? Het doel is om de gemeenteraad meer ‘in control’ te brengen op het beleidsveld jeugdhulp. Het onderzoek bevat aanbevelingen over beleid en doelstelling, de informatievoorziening aan de raad en de rol/sturing in de regionale samenwerking.

De Rekenkamercommissie heeft in de jaren 2018 en 2019 verkennende onderzoeken laten uitvoeren naar privacy en datagebruik door de gemeente. In het verlengde daarvan heeft de rekenkamercommissie geconstateerd dat het voor raadsleden moeilijk is om inzicht te krijgen in de verschillende vormen waarin door de gemeente gebruik wordt gemaakt van data. De Rekenkamercommissie is van mening dat er voor de gemeenteraad van ’s-Hertogenbosch een verantwoordelijkheid ligt om kaders te stellen voor het gebruik van data door de gemeente. De discussie met de gemeenteraad hierover werd gevoerd aan de hand van een discussienotitie van de Rekenkamercommissie.

De Rekenkamercommissie heeft voor de raad een handvat voor de gemeenteraad laten ontwikkelen: de DataWijzer. Het doel van deze DataWijzer, een doorklikbaar hulpmiddel, is raads- en commissieleden te helpen tot een afgewogen en onderbouwd besluit te komen bij raadsvoorstellen waarbij data worden ingezet. Ook is een animatiefilm gemaakt hierover.
De Rekenkamercommissie organiseerde voor de gemeenteraad van ’s-Hertogenbosch ook een hearing met als onderwerp Verantwoord datagebruik en de rol van de raad. De gemeenteraad nam een uitgebreide motie aan naar aanleiding van de discussienotitie en datawijzer.

De Rekenkamercommissie heeft onderzoek verricht naar het subsidiebeleid in de Bossche culturele sector. De vraag was of de subsidiesystematiek bijdraagt aan het bereiken van de beleidsdoelen in de culturele sector. En hoe de raad hierop kan controleren. De conclusie is dat er geen duidelijk beeld is van de samenhang tussen de doelen van het cultuurbeleid en de resultaten. Het is niet duidelijk welke bijdrage cultuursubsidies leveren aan welke doelen van het cultuurbeleid. De Rekenkamercommissie beveelt onder meer aan om een uitvoeringsprogramma op te stellen.