Auteur: NVRR secretariaat

Kennisplatform Limburgse Rekenkamers kijkt trots terug op de kennisdelingsbijeenkomst van 2 juni. Gastheer was de Zuidelijke Rekenkamer. Uit Noord-, Zuid- en Midden-Limburg waren rekenkamer- en raadsleden en griffiers afgereisd naar de lichttoren van Eindhoven.

Zoals het hoort in Brabant trapten we af met een worstenbroodje (ook vegan) om daarna snel over te gaan naar de inhoud. Ervaren secretaris Jelly Smink, al meer dan 20 jaar actief als secretaris/onderzoeker van de rekenkamer Nijmegen gaf een mooie inkijk in haar keuken. Dit lokte veel vragen uit van het publiek. De vele vragen en mooie discussies ging naadloos door bij de volgende sprekers, Lies van Aelst (directeur NVRR) en Patrick Jacobs (raadslid Beesel en lid transitieteam NVRR). Deelnemers gingen huiswaarts met vele tips om je als rekenkamer te verbinden met de gemeenteraad zonder je onafhankelijkheid te verliezen en veel antwoorden op hun vragen over de Wet Versterking Decentrale Rekenkamers [link naar veelgestelde vragen invoegen].

Na een korte pauze ging het tweede programma onderdeel over water en hoe dit integraal in vele beleidsvelden een relevant thema is. Zeker voor gemeentelijke rekenkamers is dit als onderzoeksonderwerp nieuw, geen van de deelnemers deed hier eerder onderzoek naar of had water op de onderzoeksplanning staan. Behalve natuurlijk de rekenkamerleden van het Limburgs Waterschap, die ook aanwezig waren.

André Hengeveld onder meer van de rekenkamercommissie waterschap Hollandse Delta nam ons mee in zijn interessante en relevante werkveld. Hij riep de aanwezige rekenkamers op om dit thema op te pakken, met de overheden samen die hier ook mee te maken hebben. Het lijkt misschien niet voor de hand te liggen maar de aanknopingspunten met water zijn, zo vertelde Hengeveld, legio. Hij noemde hierbij duurzaamheid, energietransitie, stikstofproblematiek, woningbouw, et cetera.

Ard Schilder (Zuidelijke Rekenkamer) en Nico op de Laak (rekenkamer Roermond) namen het stokje over in een boeiende discussie, die later nog werd voortgezet onder het genot van een drankje en een hapje.

Het kennisplatform Limburgse rekenkamers en de NVRR organiseren regelmatig interessante landelijke en regionale bijeenkomsten waar je collega`s kunt ontmoeten en inspiratie op kunt doen! Zo organiseert de NVRR op 22 juni en 11 oktober congressen en is er in het najaar van 2023 in Beesel een kennisdelingsbijeenkomst met actuele onderwerpen. We zien je graag daar!

Angelique Hubens (voorzitter Kennisplatform Limburgse rekenkamers), 5 juni 2023

Het is ongeveer een jaar geleden dat Manon wethouder werd in Maastricht en daarmee de NVRR helaas verliet. We blikken met haar terug op haar tijd bij de NVRR en de vereniging nu!

Hoe is het nu met jou in je nieuwe baan?

Goed! Ik heb het enorm naar mijn zin. Wethouder zijn is echt iets heel anders dan de jaren dat ik volksvertegenwoordiger was. We hebben een mooie coalitie met een mooi akkoord waar ik met veel plezier voor werk.

Hoe kijk je terug op je tijd bij de NVRR?

Ik was een jaar directeur, korter dan ik plande en ik had het werk ook echt langer willen doen. Maar de kans in Maastricht kon ik niet voorbij laten gaan! Ik vind de NVRR een erg leuke club met een missie: professionaliseren, zowel intern en extern. Het is mooi om onderdeel te zijn van een vereniging die zo in beweging en ontwikkeling is. Daar heb ik echt met plezier aan meegewerkt en meegeholpen. Ik ben in dat kader ook trots op de metadossiers en meta analyses en ook bij de rol die de NVRR had bij de uitwerking van de Wet Versterking. Daar hadden we een mooie rol in die niet vanzelfsprekend was.

Waar ben je het meest trots op uit je tijd als directeur?

Op hoe de NVRR in het kader van het wetsvoorstel leden écht ondersteunt en ook hoe de leden uiteindelijk duidelijkheid gekregen hebben. Er was lange tijd zoveel onzekerheid rond het wetsvoorstel, dat zorgt voor onrust. Het wetsvoorstel ging echt over de toekomst van rekenkamers, daar hoort een vereniging als de NVRR bij betrokken te zijn en die betrokkenheid is uiteindelijk ook gelukt.

Wat hoop je dat er in de toekomst nog gerealiseerd zal worden?

Ik hoop dat de vereniging bezig blijft met webinars om leden informatie uit te laten wisselen en dit af te stemmen op de behoefte van leden. Het is laagdrempelig en daarmee een hele mooie kans om kennis te delen en te ontmoeten!

Wat neem je in je nieuwe baan mee vanuit de NVRR?

Wees kritisch! Sta stil bij de vraag waarom je doet wat je doet, daar kan de rekenkamer goed bij ondersteunen.

Wie is Etienne?

Ik ben geboren en deels getogen in Valkenburg (L), deed mijn middelbare school in Sittard en heb sociaal-economische geschiedenis gestudeerd in Utrecht. Ik woon daar ook nog steeds, met partner. Wij hebben twee zoons (30 en 27 jaar) die het huis al uit zijn. Ik heb naast mijn rekenkamerwerk als zzp-er een eigen onderzoeksbureau, ben lid van de Raad van Toezicht van de daklozenopvang in Utrecht en lid van sectorbestuur van FNV Zelfstandigen.

Hoe ben je in de wereld van rekenkamers terecht gekomen?

Na mijn studie in de wereld van de sociale zekerheid ben ik terecht gekomen bij een klein advies- en onderzoeksbureau voor sectorraden (paritair samengesteld uit werkgevers- en werknemers-vertegenwoordigers). De eerste keer dat ik van decentrale rekenkamers hoorde was toen ik in 2005 gevraagd werd onderzoek uit te voeren naar re-integratietrajecten in het kader van de toen net gedecentraliseerde Wet werk en bijstand. Toen was mijn interesse gewekt en ben ik ben in 2006 voorzitter geworden van twee rekenkamers. Sinds die tijd ben ik blijven hangen in de rekenkamerwereld. Misschien moet de vraag zijn: “hoe kom ik eruit?” 😉

Mijn speerpunten als bestuurslid

Ik vind het gesprek over kwaliteit en professionalisering van rekenkamers en rekenkamerleden belangrijk. Dat gesprek kunnen we vanuit de NVRR ondersteunen. Dat proberen we onder andere te doen via de Goudvink. En mijn persoonlijke drijfveer door dingen te ontwikkelen als het ‘meetinstrument voor doorwerking’, het rekenkamerkompas en de metadossiers en -analyse.

Wat vind jij belangrijk in de nieuwe wet versterking decentrale rekenkamers?

Het allerbelangrijkste vind ik dat er eindelijk een besluit is genomen en er op een aantal punten duidelijkheid is gekomen voor decentrale rekenkamers. Zoals bij heel veel zaken hangt het niet altijd af van structuren die worden voorgeschreven, maar hoe de mensen in het veld dat invullen. Ik zie in ieder geval kansen om rekenkamers goed te positioneren en de relatie met alle spelers in het democratische krachtenveld stevig vorm te geven.

Welke vraag die we niet hebben gesteld zou je graag willen beantwoorden? En wat zou je antwoord zijn?

Wat is je motto? Ik kan me erg vinden in een zinsnede uit Münchhausens haren en Wittgensteins ladder van Paul Watzlawick: “Het leven is serieus, maar niet ernstig.”

De Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies wil met autoriteit spreken namens alle rekenkamers. De NVRR is in 2003 opgericht en heeft circa 247 leden bij gemeenten, provincies en waterschappen.

De NVRR streeft ernaar:

• De belangen van alle rekenkamers te vertegenwoordigen en te behartigen.
• Rekenkamers te ondersteunen om hun rol en taak doelmatig en doeltreffend uit te oefenen ter ondersteuning van het (decentrale) democratisch bestuur.
• Het platform te zijn waarop (leden van) rekenkamers kennis en ervaring delen en elkaar ontmoeten.
• Een bijdrage te leveren aan
  • de kwaliteit van het rekenkamerwerk
  • positieve doorwerking van het rekenkamerwerk
  • het publieke debat over het rekenkamerwerk.
• De NVRR als vereniging te professionaliseren en toekomstbestendig te maken.

Dit doet de NVRR onder andere door het overzichtelijk ontsluiten van rekenkamerrapporten en andere kennis, het maken van handreikingen, het bieden van een platform voor discussies en dilemma’s en het ondersteunen bij het verder professionaliseren van rekenkamers. Hierbij hoort ook het organiseren van het jaarlijkse NVRR-congres, kringbijeenkomsten en het aanbieden van cursussen en webinars.
Veel rekenkamers merken de effecten van de Wet versterking decentrale rekenkamers en zij hebben ondersteuning nodig bij de noodzakelijke transitie. De NVRR biedt deze ondersteuning bieden.

De NVRR wordt geleid door een collegiaal vrijwilligersbestuur en ondersteund door een professioneel verenigingsbureau en een directeur. In het bestuur is een vacature ontstaan voor de functie van voorzitter.

Voorzitter

Als voorzitter van de NVRR:

• bepaal je samen met de bestuursleden de koers en houd je toezicht op de ontwikkeling van beleid en strategie;
• ben je woordvoerder namens de vereniging;
• heb je visie op en kennis van het vakgebied en/of specifieke aandachtsgebieden;
• kun je goed samenwerken, verbinden en communiceren met andere bestuursleden, verenigingsleden, directeur, bureau en betrokken buitenstaanders;
• ben je in staat samen met bestuur en leden de vereniging verder te professionaliseren en toekomstbestendig te maken;
• ben je in staat om met in- en externe stakeholders samen te werken, ideeën te vormen en concrete plannen uit te voeren;
• leid je de bestuursvergaderingen en sta je voor resultaatgericht besturen;
• stuur je, samen met de overige bestuursleden, het secretariaat en de directeur aan;
• ben je in staat ideeën te genereren, deze uit te dragen en in de praktijk tot uitvoering te (laten) brengen;
• ben je een inspirerende persoonlijkheid met gezag, tact, kennis van zaken, daadkracht en humor;
• ben je bereid om een eigen rol te vervullen in het bestuur en actief bij te dragen aan de teamontwikkeling, het eigen belang weet je daaraan ondergeschikt te maken;
• woon je alle (digitale/fysieke) bestuursvergaderingen (zes per jaar) bij en beide algemene ledenvergaderingen en bereid je die mede voor.

De ideale kandidaat

• heeft enige jaren bestuurservaring (bij voorkeur ook als voorzitter);
• heeft een relevant netwerk binnen de wereld van de rekenkamers en rekenkamercommissies;
• heeft een relevant netwerk en/of is bereid hier in het kader van de NVRR aan te bouwen;
• beschikt over omgevingssensitiviteit
• heeft een relevant netwerk binnen collega-verenigingen van provincies, gemeenten en waterschappen; raads- en Statenleden, griffiers.;
• is een verbindende persoonlijkheid die oog heeft voor de belangen van kleine en grote rekenkamers.

Nadere informatie

• Aan een bestuursfunctie is de door het Rijk vastgestelde vrijwilligersvergoeding verbonden, in 2023 is dit €1900.
• Er is een onkostenregeling voor reis- en verblijfskosten.
• De functie wordt in principe voor minimaal vier jaar vervuld (één bestuurstermijn, maximaal 2 keer verlengen is mogelijk).
• Geschatte tijdsinvestering: vier uur per week (met pieken van acht).
• Binnen het bestuur is een taakverdeling. De specifieke portefeuilles, functies, taken of projecten worden gezamenlijk verdeeld.

Procedure

Voel je je aangesproken door deze vacature? Je kunt je motivatie en cv uiterlijk 28 mei mailen naar info@nvrr.nl.
Voor informatie over de vacature kun je mailen met Etienne Lemmens, plaatsvervangend voorzitter van de NVRR, via info@nvrr.nl.
Geschikte kandidaten nodigen wij uit voor een gesprek met de selectiecommissie, gevolgd door een kennismakingsgesprek met het voltallige bestuur. Vervolgens wordt de kandidaat-voorzitter voor benoeming voorgedragen aan de Algemene Ledenvergadering van de NVRR.

Rekenkamer(commissie)s kunnen te maken krijgen met verzoeken in het kader van de Wet open overheid (Woo), voorheen de Wob. De NVRR vreest dat daarmee de onafhankelijkheid en de betrouwbaarheid van de onderzoeken in het geding komen. Bijvoorbeeld als verslagen van interviews die in vertrouwen zijn afgenomen door middel van een Woo verzoek openbaar kunnen worden gemaakt. Daarom willen we graag informatie en jurisprudentie verzamelen. Om rekenkamers die er mee te maken krijgen te ondersteunen en om richting het Ministerie het vraagstuk duidelijk te maken en indien nodig tot nadere regelgeving aan te zetten.

Tijdschrift voor Toezicht is een wetenschappelijk tijdschrift van, voor en door experts die zich beroepshalve bezighouden met het onderwerp toezicht in al zijn facetten. Het wil een brug slaan tussen wetenschap en praktijk en faciliteert dat uiteenlopende disciplines van elkaar kunnen leren. Tijdschrift voor Toezicht brengt in 2024 een themanummer uit over toezicht met en vanuit een maatschappelijk perspectief.

‘Goed toezicht vanuit maatschappelijk perspectief: verschuivingen in wederzijdse verwachtingen en relaties’

Van publieke toezichthouders wordt in toenemende mate verwacht dat zij in contact staan en in gesprek zijn met ‘de samenleving’. Toezichthouders moeten oog en oor hebben voor maatschappelijke geluiden en ontwikkelingen (responsief), urgente maatschappelijke risico’s actief publiekelijk agenderen (reflectief) en hierop hun toezicht afstemmen en inrichten (reflexief). Deze maatschappelijke en politieke roep om toezicht dat zich anders en beter verhoudt tot de samenleving past in een algemene trend van veranderende verwachtingen en daarmee een herijking van (publiek) toezicht. Van toezichthouders wordt niet alleen handhaving van wet- en regelgeving verwacht, maar ook dat zij in hun toezicht oog hebben voor de meestal breder gedefinieerde publieke belangen. Daarnaast zouden publieke toezichthouders ook een grotere rol moeten spelen in de checks and balances binnen de democratische rechtsstaat. Verwachtingen die mede ontstaan zijn, zo lijkt het, naar aanleiding van een aantal schokkende incidenten in de publieke dienstverlening (Kinderopvangtoeslag, Aardgasschade) en de daarmee samenhangende vertrouwenscrisis tussen kabinet en parlement (informatievoorziening en bestuurscultuur).

Deze veranderende rolopvatting en daarmee ook veranderende relatie met de samenleving roept diverse vragen op. Wat betekenen deze veranderde verwachtingen van toezicht voor relatie tussen toezichthouders en ‘de samenleving’? Welke maatschappelijke ontwikkelingen spelen daarbij een cruciale rol en welke effect heeft dat op toezichthouders? Welke risico’s of kansen levert dat op en hoe gaan toezichthouders daar mee om? En wat betekenen veranderingen in de relatie tussen toezichthouderes en burgers, bedrijven en instellingen (al dan niet als ondertoezichtstaande) voor de relatie tussen toezicht, uitvoering, beleid en politiek?

De redactie van Tijdschrift voor Toezicht wijdt een nummer aan deze observaties en bijbehorende vragen.
Mogelijke onderwerpen voor bijdragen zijn:

• analyse van veranderende verwachtingen van en relatie tussen toezicht en maatschappij
• de maatschappelijke perceptie van (de reputatie en het gezag) van toezichthouders
• Internationale vergelijking van de relatie tussen burgers en toezichthouders
• good practices/lessons learned van toezichthouders t.a.v. een maatschappelijke oriëntatie
• kansen en risico’s van betrekken van de maatschappij/burgers in het toezicht
• juridische en staatsrechtelijke aspecten van maatschappelijke georiënteerd toezicht
• effecten van maatschappelijke veranderingen op de relatie toezicht-uitvoering-beleid en politiek

Waar zijn we naar op zoek?

Voor dit themanummer zijn we op zoek naar verschillende soorten bijdragen:

Wilt u een bijdrage leveren?

Heeft u een concreet voorstel voor een bijdrage over dit thema (max. 500 woorden)? E-mail dit voorstel dan vóór 1 juni 2023 naar tvt@boomdenhaag.nl.
Uit de inzendingen zal de redactie voorstellen selecteren voor een bijdrage aan het themanummer van Tijdschrift voor Toezicht. De deadline voor inzending van de volledige bijdragen is 18 december 2023.
De verwachte publicatie van dit themanummer is in april 2024.